"Ang aking Talambuhay"

ANG AKING TALAMBUHAY

ang aking Binyag

"ako at ang aking mga pinsan"

Noong ika-dalawampu’t isa ng Marso taong 1998 ng ako’y ipanganak sa St. Gerald Hospital sa Lungsod ng San Pablo. Ako si Maria Carmella N. Vibal, panganay na anak ni Julian B. Vibal at Eden N. Vibal at ang  kapatid nina Rhonald N. Vibal at Jhuliana N. Vibal.
Lumaki ako sa Purok Labak ng aming barangay, ang Barangay Bautisata San Pablo City, Laguna. Ang aming tirahan noon ay malapit sa tabing ilog at nasa may paanan ng bundok.

"Unang araw ng pasukan" 

Naaalala ko pa na noong ako’y bata pa lamang ay para akong batang lalake kung maglaro noon sapagkat lagi akong kasama nig aking mga pansin sa paglalaro ng piko, patintero, sikyo, finish line, baseball, sipa, badminton at kung anu-ano pang laro. Tuwing mayo naman  at may libot sa aming purok ay gabi-gabi kaming naglalaro ng taguan kasama pa ang ilang bata. Kung minsan naman ay gumagawa kami ng saranggola at kasama ko sa papa lito sa pagpapalipad nito doon sa may taniman ng intsik. At pagkatapos na magpalipad ng saranggola ay kumukuha kami ng mga dalanghita na daladala naming pag-uwi sa bahay. Tuwing walang pasok naman ay kasama ko an gaming kapitbahayna babae na si grace bael para maglaro ng habulhabulan sa may bundok, paglalaro ng lastiko na plaging uso sa amin noon at kung minsan naman ay kasama ko siya sa panghuhuli ng isda  at paggagawa ng labahan sa ilog kasama ang ibang pang bata.

At noong limang taong gulang na ako, noong taong 2003 ay nagsimula akong umasok ng kinder. Dahil ng mgapanahong iyon ay hindi pa uso o wala pa noong prep at nursery sa aming barangay.

Hindi ako kinabahan noong unang araw ko ng pagpasok dahil nakita ko na ang mga kaklase ko ay ang mga kalaro ko sa amin  at ang Naaalala ko pa nga na noong limang taong gulang ako ay pinagpiplian kaming dalawa ni Kuya Jay Vince  kung sino ang lalaban sa gaganaping paligsahan / patimpalak sa larangan       ng Matematika. Kaya naman upang mapili ako sa Math Quiz ay lagi akong sumasama sa aking lola tuwing siya ay naglalaba sa ilog upang akoy maturuan niya.

At hindi nasayang ang pagsama ko kay inay, dahil napili ako ng aking guro na si Ma’am Arlene upang lumaban. Bagamat hindi ko nakamit  ang karangalan bilang pinakamahusay na kalahok sa nasabing paligsahan, masaya parin naman ako dahil napili ako ng aking para sumali sa ganoong paligsahan.

kindergerten

Kaya naman noong ika-26 ng Marso taong 2004 ay nakumpleto ko kaagad ang aking kindergarten course kung saan tinanggap ko ang sertipiko sa mababang paaralan ng Don Enrique Bautista.

Nang mag- aaral sa paunang baiting sa Fernando A. Quisumbing Elementary School ay pinapapili ako ng aking lola kung saan ko gustong pumasok ng grade I kay Ma’am  Mylene Seksyon A o kay Ma’am Alcantara Seksyon B, kahit na alam kong mas mataas ang seksyon A ay mas pinili ko ang seksyon B dahil noong nag-aaral pa lamang ako ng kinder ay lagi kong nakikita si Kuya Ryan, ang aking pinsan na pumapasok kay Ma’am Alcantara at gusto ko rin ay doon ako papasok.”

Dahil   nga mas pinili ko ang mapapunta sa  seksyon B [GRADE -1 PANDAN] ay hindi  na ako nakasali sa ilang mga paligsahan sa paaralan dahil kinukuha ang lalaban sa Seksyon A. Ngunit bagamat seksyon B lang ako ay sumali parin ako sa ilang mga events katulad na lamang ng camping sa Girl Scout. Samantala isa naman sa mga pangyayari noong ako ay Grade 1 na hinding hindi ko malilimutan ay noong akoy nabunggo ng jeep habang nakikipag – unahan sa pagsakay upang makalibre lamang ng pamasahe at hindi maglakad. Mabuti na lamang at nakita ako ng ilang mga guro na may dugo ako sa aking noo, kaya naagapan ang pagdurugo at hindi na ako kinailangang dalhin sa ospital

"Recognition Day"

Noong akoy pitong taong gulang na ay muli akong pinapili ni inay kung saan ko gustong  pumasok at muli kong pinili ang seksyon B dahil bukod sa nadodoon ang mga kaibigan ko, e doon din pumasok si Kuya Ryan noong siya ay grade II.Naging Guro ko si Mrs. Devega noong ako’y nasa ikalawang baiting na ng aking pag-aaral. At kung noon ay hindi ako nakakasali sa mga patimpalak ng paaralaan para sa District Meet noong grade II naman ako ay napili na ako bilang kalahok sa MTAP Quiz Bee kung saan nakasama ko roon sina Marjorie at Raven habang kami ay nagrereview bilang paghahanda sa gaganaping patimpalak. At nang mga panahong iyon ay nagging magkakaibigan kaming tatlo.

Kung noong ako ay grade I palang ay nabunggo ako ng isang jeep, noong grade II naman ako ay nahabol ako ng taga ng isa kong kaklase si Jay-are Tesalona. Hinding hindi ko malilimutan ang pangyayaing iyon kung saan ay naihulog ko ang kanyang bag habang naglalaro ako ng habul-habulan kasama ang aking mga kaklase sa loob nang classroom. At ng makita niya iyon ay kumuha siyang itak at kami ay hinabol ng taga. Mabuti nalang at may nakakita sa kanya habang kami ay hinahabol kaya naman walang nangyaring masama.

Samantala noong ako naman magkatatapos na ng pag-aaral bilang magaaral sa ikalawang baiting ay pinarangalan ako bilang pinakamahusay na mag-aaral sa aming klase.

"Recognition Day"

At kung noong Grade I at Grade II ay pinapipili ako ng gusto kong seksyong papasukan noong Grade III naman ako ay hindi na ako pinapili dahil inilipat na kaagad ako sa seksyon A upang malaman daw ang aking kakayahan na makipagsabayan sa iba pang mag-aral. Doon ay nakilala ko pa ng mabuti sina Marjorie Anguluan at Raven Navia  at ang ilan pang mga mag-aaral katulad nina Aira Carro, Queenie Carro, Zyine Balitaan, Jobelyn Manalo, Unices Manalo, Wendel Bael, Matthew delas Alas, Norman Capila at iba pang mga estudyante. Kaya naman madalang ko nang nakakausap ang dati kong mga kaibigan at mga kamag-aaral.

At sa pagtatapos ng taon, ako ay tinanghal bilang pang-anim na pinakamahusay na mag-aaral sa aming klase. Bagamat mas mababa ito kung ikukumpara sa dati kong rangko noong isang taon ay ayos lamang iyon sa akin. Bagkos ay mas pinagbuti ko pa ang aking pag-aaral at sumali ako sa iba’t ibang patimpalak sa paaralan.

"nutrition month"

    

"mardigra"

Sumali muli ako sa ibat ibang paligsahan sa aming paaraan.  Noong ako ay siyam na taong gulang na at nasa ika-apat na baiting na ng pag-aaral ay mas dumami ang sinalihan kong mga paligsahan tulad na lamang ng Math quiz bee at MTAP  quiz bee, mas nagpusige kong mag-aral ng mabuti hanggang sa pagtatapos ng taon ay tinanghal ako bilag ikalawang pinakamahusay na mag-aaal at huwaran sa kalinisan.

Noong sampumg taong gulang na ako at pumapasok na bilang mg-aaral sa ikalimang baiting ay na-elect ako bilang treasurer ng aming klase, isang posisyon na noon ko lamang nahawakan. Sumali muli ako sa mga paligsahan ng aming eskwelahan ulad na lamang ng HEKASI (Heograpiya, Kasaysayan at Sibika) quiz bee at MTAP quiz bee. Sumali rinako sa ilan pang mga events na ginanap sa mga paaralan o pangkalahatang distrito at dibisyon.

Ngunit sa pagtatapos ay nahirang akong pangatlong pinakamahusay na mag-aaral.

Noong labing isang taong gulang na ako at nasa ikaanim nang baiting, ay na-elact at nanalo muli ako bilang treasurer ng aming klase at Vice President ng aming paaralan.araos ng Coco Festival ay sinalihan ko rin, kung saan naranasan ko ang matinding pagod at pawis habang nagsasayaw sa kalsada.

"araw ng pagtatapos"

At sa aking pagtatapos bilang elementary student ay tinanghal ako bilang ikatlong pinakamahusay na mag-aaral.ang araw na iyon ang masasabi kong araw na hinding hindi ko malilimutan bilan elementarystudent sa paaralan ng Fernando A. Quisumbing Elem. School.

Nang papasok na ako nang highschool ay tatlong paaralan ag aking pinagpipilian(San Pablo City Highschool, San Bartolome National Highschool at ang Col. Lauro D.Dizon Memorial National Highschool). Sa katunayan ay kumuha pa nga ako ng exam sa City High para sa science section ngunit kahit hindi ko pa alam ang resulta ay napili ko na kaagad ang Dizon High  dahil mas maami akong kakila roon at nadodoon rin ang ilan kong pinsan katulad ni Kuya Jopet at Ate Rio.

At laking pasasalamat ko ng makapasok ako sa science section nang bigyan ako ng pagkakataong makakuha ng exam para makapasasa naturang seksyon. Bagamat nakapasa ako sa Science Section ay hindi pala iyon ganoon kadali. Dahil hindi tula nila, wala akong kakilala sa seksyon na yon bukod kay Meryl, na dati kong kasama sa mardigra. Pangalwa, hindi tulad nila wala akong karanasan o  kaalaman sa paggamit ng computer. Sa katunayan pa nga, ang unang pasok ko sa computer room ang unang hawak ko sa computer upang matuto kung paano ito gamitin. Bagamat ganoon ang nangyari madali naman akong naka-adapt sa kanila at hanggang naging kaibigan ko narin ang ilan sa aking mga bagong kaklse. Natuto akong humawak at gumamit ng computer. Ang mga ito’y hindi naging sagabal upang makipagsabayan ako sa kanila upang matuto at mag-aral ng iba’t ibang leksyon o aralin.  

         Hangga’t kaya ko ay ginawa ko ang lahat ng requirement para makapasa, maka-adapt at para hindi ko maisip ang ilan sa masasayang alaala ng taong ako ay nasa elementarya. Kaya naman pinarangalan ako sa pagtatapos ng taon bilang ikapitong pinakamahusay na mag-aaral.

"ako at ang aking mga pinsan"
maria carmella n vibal

       At kahit ngayon nasa 2^nd year highschool at labing tatlong taong gulang na ako, lagi kong naaalala ang masasayang bahagi ng aking buhay bilang bata, mag-aaral, kapatid at anak. At ang mga alaalang iyon ay hinding hindi mabubura  kahit sa paglipas ng marami pang mga taon.

           

“Ang bolpen sa loob ng Laboratoryo ni Itay”

“Ang bolpen sa loob ng Laboratoryo ni Itay”

It is risk to love. What if it doesn’t work out? Ang tanong na pumasok sa isipan ni Bryan, labing siyam na taong gulang na pumapasok sa Unibersidad ng Sto. Tomas at anak ng isang kilalang imbentor sa larangan ng teknolohiya habang tinitingnan ang larawan ng lihim niyang iniibig na si Lira. Si Lira ay isang magandang babae, kababata ni Bryan, magaling umugtog ng piano at isang matalinong estudyante sa paaralang pinapasukan din ni Bryan.

“Bryan, halika na muna at tayo ay kakain na. itigil mo na muna iyang iyong pag-aaral” ang wika ng ina ni Bryan habang inihahanda ang kanilang pakain para sa tanghalian.

            Pagkawika ng ina ni Bryan ay agad nitong itinago a gang hawak na litrato at tumulong ito kaagad sa kanyang ina na nasa kusina.

            Habang nakain ang mag-ina ay bigla itong napatanong sa anak tungkol sa sitwasyon ng pag-aaral nito sa eskwela. “Oh, Bryan, naipasa mo na ba ang lahat n requirements mo sa school para sa 2nd grading”, ang tanong ng ina ni bryan sa anak.

            “Naipasa ko nap o ang mga kailangan ko sa school. At saka malapit na nga rin po ang exam naming”, ang sagot ni bryan sa ina.

            “Anak, mag-aral ka ng mabuti at napansin ko yatang mababa ang nakuha mong maka sa exam nyo noong 1^st sem mo” wika muli ng ina ni Bryan.

            “Opo, inay” ang tugon ni Bryan sa ina.

            “Pero anak, bago ka muna mag-aral linisin mo muna yung laboratoryo ng iyong ama napapansin ko kasing hindi na natin naaasikaso  simula nag siya ay mamatay, tapos yung mga hindi na natin kailangan at mapapakinabangan ay itapon mo na”wika nito muli sa anak.

            “O, sige poi nay” ang tugon ni Bryan habang nakangiti sa ina.

            Habang nagllinis si Bryan ay nakita niya ang ilan sa mga imbensyon ng kanyang ama na hindi nito natapos bago ito mamatay sa sakit na cancer. Kaya napaiyak na lamang ito sa sobrang pangungulila sa ama habang tinitingnan ang mga gamit nang yumaong ama.

            Dahil sa sobrang kalungkutan at pangungulila sa ama ay napaupo na lamang ito sa isang sulok at doon, siya ay nakatulog na may luha pa ang kanyang mga mata. Nang siya ay magising di inaasahang natamaan ng kanyang  mata ang isang bolpen na puro metal. Habang tinititigan niya ang nasabig bolpen ay napansin niya ang kulay pulang buton sa taas nito, ang mga butas na animo’y speaker at ang maliliit na buton sa paligid nito. At nang pindutin niya ang pulang buton ay naglabas ito ng ilaw na mistulang lazer kung titingnan ngunit kung an glazer ay naglalabas ng pulang ilaw ang bolpen naman ay naglalabas ng kulay asul na lazer na kung tititigang mabuti ay makakabuo ng isang larawan. At sa kagustuhang malaman kung ano talaga yon ay inikit niya ang gina ng bolpen at dodn niya nakita ang maliliit at iba’t ibang kulay na wires. 

At dahil sa kagustuhang malaman ang kakayahan ng bolpen at kung bakit ito ginawa ng ama ng kanyang ama ay minabuti niyang itago na lamang muna ito at sa ibang araw na pag-experimentuhanat busisiin.

Kinabukasan, araw ng Linggo, pakatapos sumimba ni bryan kasama ang ina ay nagtungo ito kaagad sa kwarto upang mag-aral bilan paghahanda sa exam nila sa Huwebes at Biyernes. Disidido si bryan na mag-aral ng mabuti upang mapataas ang kanyang mga marka at makapasa sa pagsusulit. Habang nag-aaral ay naalala niya muli ang kanyang mga takdang-aralin na dapat sagutan at nang kukunin na niya ang kanyang bag ay naalala niya muli ang bolpen ng ama kaya naman kinuha niya ito mula sa pagkakatago at inilapag sa mesa na kanyang  pinag-aaralan. At doonmuli niya itong binusisi ngunit habang tahimik niyang pinipindot ang ilan sa mga buton ay wala naming nangyayari kaya’t minabuti na lamang niyng ilagay ito sa tabi ng masa. Ngunit habang naggagawa siya ng takdang aralin ay nalimutan niyang napindot. Hindi nito alam na kaya pala ng nasabing bolpen na store ng data na nakikinig nito mula sa kanyang paligid sa pamamagitan ng maliit na memory card sa loob nito. At nang itatabi at ilalagay na niya ang kanyang mga gamit sa kanyang bag ay  napasama sa mga gamit niya ang bolpen.

At nang dumating na ang araw ng kanyang pagsusulit para sa ikalawang markahan ay nakita niya muli ang bolpen. At dahil sa malapit nang dumating ang kanilang guro para sa unang pagsusulit nang araw na iyon, ay nailagay na lamang niya ang bolpen sa kwelyo ng kanyang damit. Sa pangalawang pagkakataon , nalimutan na naman niyang ibalik sa dati ang buton na kanyang napindot ngunit sa pagkakataong ito ay ang buton naman na may kakayahang sumagot ng mga tanong ang napindot ni Bryan. Dahil ditto saka palamang nalaman ni brayan na ang mga notes at data na kanyang sinasabi ay naririnig at naiistore ito sa memory card na saka pa lamang niyang nakita sa loob ng bolpen.

Kaya naman habang nag-eexam si Bryan ay nakatutulong ito upang malaman ni bryan ang sagot sa mga tanong na hindi niya alam.

                Kahit alam ni Bryan na masamang mandaya sa isang pagsusulit ay hindi na nito napigilan ang sarili na gawin yaon dahil ito lamang ang tanging paraan upang mapataas  muli ang kanyang mga marka mula sa mga marking lubos na mababa kung ikukumpara sa iba nitong marka noong nakaraan.

                Sa halip na magtanong sa iba upang malama kung ano talaga ang dahilan ng mga bagay na kayang gawin ng bolpen ay inilihim na lamang muna niya ito upang siya mismo ang maadiskubre sa iba pang bagay na kayang gawin ng nasabing bolpen.

                Pagkarating  sa bahay matapos ang pagsusulit ay nagmano muna ito sa ina at saka tumaas upang pumunta sa kanyang kwarto upang suriing mabuti ang bolpen.

                Doon nalaman niyang kaya rin pala ng bolpen na store ng larawan na matatamaan ng lazer na ito. Nalaman niya kaya pala ng bolpeng mag-store ng larawan ng laraan ng buksan niya muli ang buton na naglalabas ng kulay asul na lazer at doon nalamn niya na kung bubuksan mo an glazer at itatama mo sakahit na anong bagay o particular na lugar ay naiistore nito ang lahat ng larawan na natatamaan ng lazer.

                Kinabukasan,ito ang pangalwang araw niya upang kumuha ng mga natitira pang mga pagsusulit para sa 2^nd sem. Muli niyang inilabas ang bolpeng metal upang siya ay matulungan nito sa pagsagot  sa mga tanong n nahihirapan siyang sagutan. Ngunit hindi inaasahang napansin siya ng kanyang katabing nandaaya sa pagsusulit. At sa pagkakataong iyon ay hindi na nagawa ni Bryang magtago pang katotohanan tungkol sa bolpen kaya’t hiniling niya sa kanyang kamag-aaral na itago ang kanyang sikreto. Nagkasundo silang hindi ipagsasabi ang tungkol sa nangyari ngunit hindi naman sumunod sa usapan ang kanyang kamag-aaral kaya’t nalaman ito ng iba.

                At nang nalaman ito ng kanyang mga kapwa kamag-aaral ayginusto rin nilang magkaroon ng ganoong bolpen upang makapasa sa mga quiz o exam na ibibigay ng kanilang guro sa iba’t bang asignatura.

                Ngunit dahil hindi nga nito alam kung paano ito gawin dahil nakita lamang naman niya ito sa  dating  LABORATORYO ng ama ay pinili na lamang niyang itago ito at saka nalamang galawin muli.

                Pagklatapos ng araw na iyon, saka naman niya nakita si lira, ang babaeng naa larawan  dahil doon tumibok ng mabilis ang kanyang puso at muling pumasok sa kanyang isipan ang bolpen. Inakala ni Bryan na baka kung gagamitin niya ang bolpen para mapataas ang kanyang marka ay magkakalapit sila ng loob dahil lagi silang magkakasama sa mga patimpalak kung sakasakali.

                Dahil doon ay muli niyang kinuha sa pagkakatago ang bolpen at ginamit niya ito nang walang sinuman ang nakakaalam. Ginamit niya ang bolpen upang irecord sa memory card ang lahat ng lecture nila at ginagamit rin niya ito kahit na may pagsusulit o exam at pati narin kung may mga paligsahan na kanyang sasalihan.

                Hindi din naman nagkamali si Bryan sa paggamit nito dahil nagkalapit nga sila nang loob ni lira dahil palagi itong magkasama tuwing may patimpalak o programa ang paaralan. Magkasabay sila palaging magreview tuwing may paligsahan na silang dalawa ang kasali. Di naglaon ay naging magkasintahan and dalawa.

                Di rin nagtagal at nalaman ng na ni Bryanang sikreto ng anak ng minsan itong pumasok sa kwarto ni Bryan upang pababain para sa umagahan nilang mag-ina. Dahil doon hiniling Bryan  sa ina na hayaan na lang muna siyang gamitin ang bolpen ng ama na labis na nakatulong sa kanya, sa kanyang pag-aaral at tuwing may pagsusulit o paligsahan siyang sinasalihan. Ngunit sa halip na pagbigyan ang anak sa paggamit na bolpen ay hindi ito pumayag  na gamitin yaon ng anak dahil alam niya na sa halip na matuto ang anak ng tamang asal ay matututo ito ng pandaraya sa eskwelahan.

                Itinago ng Bryanang bolpen sa lugar na hindi nito alam at hindi makikita ng kanyang anak.

                Hanggang isang araw nalaman ni Lira ang tungkol sa pangyayari. Nalaman rin niyang ginamit lang pala ni Bryan ang bolpen upang  magkalapit ang kanilang loob,at ito ang bagay na ikinasama ng loob ni lira kay Bryan. Dahil doon kahit alam niyang mahal siya ni Bryan at m,ahal siya ni bryan ay nakipagbreak ito upang turuan ng leksyon ang kasintahan at ang leksyong gusto niyang manaig kay Bryan ayang wag gamitin o huwag gumawa ng isang bagay na ikaw lamang sa sarili mo ang makikinabang.at ang isa pa ay magsabi ng katotohanan at huwag magsinungaling o maglihim ng bagay na alaqm mong ikasasama mo o ng ibang tao.

                Dhil sa pangyayaring yonay bigla gumuho ang mundo ni Bryan kaya naman nagpunta ito sa roof top ng isang building sa kanilang paaralan. Doon ay sumigaw siya ng “MAHAL KITA LIRA. MAHAL NA MAHAL” habang lumuluha at umiiyak.

                Nakinig ng ina ni bryan ang sigaw na iyon habang naglilinis nang kusina. Kaya naman tumakbo kaagad ito sa bodega at ginising ang anak sa pagkakatulog.

                At doon lamang nalaman ni Bryan na nananaginip lamang siya. At wala talagang bolpen na kayang mag-istore ng data at larawan. At hindi rin totoong naging magkasintahan sila ni Lira.

                “Hay, panaginip lang pala”wika ni Bryan.

                “Isang panaginip na magpapaalalasa akin ng mga imbensyon ni itay”wika ni Bryan.

                “Ay,ano ba naman anak? Bakit kasumisigaw at ano ba iyang iyong napanaginipan?”ang tanong ng ina ni bryan sa anak.

                “Ah, iyon po ba wala poi yon, Inay”ang tugon ni Bryan sa ina.

                At noon ipinangako ni Bryan na hinding hindi siya gagawa ng ganoong bagay.

Ang Talambuhay ni Jose Rizal

Pabalat ng Aklat 

Si Dr. José Protasio Rizal Mercado y Alonso Realonda (Hunyo 19, 1861–Disyembre 30, 1896) ay ang pampito sa labing-isang anak ng mag-asawang Francisco Engracio Rizal Mercado y Alejandro at ng asawa nitong si Teodora Morales Alonzo Realonda y Quintos. Ipinanganak si José Rizal sa Calamba, Laguna. Sina Saturnina, Paciano, Narcissa, Olimpia, Lucia, Maria, Jose, Concepcion, Josefa, Trinidad at Soledad ang kanyang mga kapatid.

Ang ina ni Rizal ay siyang kaniyang unang guro at nagturo sa kaniya ng abakada noong siya ay tatlong taon pa lamang. Noong siya naman ay tumuntong ng siyam na taon, pinadala siya sa Biñan, Laguna upang mag-aral sa ilalim ng pamamatnubay ni Justiano Aquino Cruz. Ilang buwan ang nakalipas, pinayuhan niya ang magulang ni Rizal na pag-aralin siya sa Maynila.

Ang Ateneo Municipal de Manila ang unang paaralan sa Maynila na kaniyang pinasukan noong ikadalawa ng Enero 1872. Ayon sa isang salin ng Noli me tangere ni Guzman atbp., sa kaniyang pananatili sa paaralang ito, natanggap niya ang lahat ng mga pangunahing medalya at notang sobresaliente sa lahat ng aklat. Sa paaralan ding ito niya natanggap ang kaniyang Batsilyer sa Sining na may notang sobresalyente kalakip ang pinakamataas na karangalan.

Nang sumunod na taon, siya ay kumuha ng Pilosopiya at Panitikan sa Pamantasan ng Santo Tomas. Sa Ateneo, kasabay niyang kinuha ang agham ng Pagsasaka. Pagkaraan, kinuha niya ang kursong panggagamot sa nasabing Pamantasan (Santo Tomas) pagkatapos mabatid na ang kaniyang ina ay tinubuan ng katarata. Noong Mayo 5, 1882, nang dahil sa hindi na niya matanggap ang tagibang at mapansuring pakikitungo ng mga paring Kastila sa mga katutubong mag-aaral, nagtungo siya sa Espanya. Doo'y pumasok siya sa Universidad Central de Madrid, kung saan, sa ikalawang taon ay natapos niya ang karerang Medisina, bilang "sobresaliente" (napakahusay). Nang sumunod na taon, nakamit niya ang titulo sa Pilosopiya-at-Titik. Naglakbay siya sa Pransya at nagpakadalubhasa sa paggamot ng sakit sa mata sa isang klinika roon. Pagkatapos ay tumungo siya sa Heidelberg, Alemanya, kung saan natamo pa ang isang titulo.

Sa taon din ng kaniyang pagtatapos ng Medisina, siya ay nag-aral ng wikang Ingles, bilang karagdagan sa mga wikang kaniya nang nalalaman gaya ng Pranses. Isang dalubwika si Rizal na nakaaalam ng Arabe, Katalan, Tsino, Inggles, Pranses, Aleman, Griyego, Ebreo, Italyano, Hapon, Latin, Portuges, Ruso, Sanskrit, Espanyol, Tagalog, at iba pang mga katutubong wika ng Pilipinas.

Ang talambuhay ay kinuha ni Dennis Lacsam sa site na ito:http://talambuhay-joserizal.webs.com/